LJiljana Pešikan-LJuštanović – SMEH I SUZE U RALJAMA ISTORIJE
Biblioteka Dramaturški spisi
Urednica dr Ruža Perunović
Sterijino pozorje, Novi Sad, 2024. ‒ str.173 ‒ ISBN 978-86-85145-96-4
Šest ogleda naše znamenite naučnice LJiljane Pešikan-LJuštanović, objedinjenih pod naslovom Smeh i suze u raljama istorije, imaju čvrstu zajedničku nit: otvoren dijalog drame i teatra sa, pre svega kulturnom, a potom i opštom istorijom i modelima kojima Teatar (i dramski tekst kao njegova sastavnica) tumači svet pojedinca i društva prema Vremenu koje je bilo, koje jeste i kojeg će biti (ili ne biti, označenom kao kraj Istorije, a time i čoveka kao bića). Tako se, ova niska interdisciplinarnih poniranja, interpretacija i sintetičko-analitičko ogledanje usredsređeno najizrazitije na reflekse usmene književnosti i mitsko-obredne prakse u srpskoj drami i pozorištu, doima, uprkos svojoj prividnoj razglobljenosti, kao autentična, inovativna i monolitna celina.
Dr Milivoje Mlađenović
O AUTORKI
LJiljana Pešikan-LJuštanović rođena je 22. novembra 1954. godine u Feketiću (Vojvodina). Majka: Stana Pešikan (rođena Čelebić), otac: Žarko Pešikan. Za Jovana LJuštanovića (1954–2019) udala se 1981. godine
Osnovnu i srednju školu završila je u Beogradu. Studije na Filološkom fakultetu u Beogradu okončala je 1979. godine, na grupi za jugoslovenske i opštu književnost, a decembra 1982. odbranila je magistarski rad s temom „Rad Toma Maretića na izučavanju narodne književnosti“, na Filološkom fakultetu u Beogradu.
Radila je u Osnovnoj školi „Slobodan Penezić Krcun“, u Velikom Mokrom Lugu, kao nastavnica srpskohrvatskog jezika i bibliotekarka (1982–1983), potom u Sterijinom pozorju, kao referentkinja za izdavačku delatnost i kao sekretarka odeljenja za izdavačku delatnost i urednica u edicijama Sterijinog pozorja: Dramaturški spisi, Savremena jugoslovenska drama, Theatrologia Yugoslavica Pozorišne monografije i bila je članica uredništva časopisa za pozorišnu umetnost Scena (1983–1994).
Od 1994. bila je zaposlena na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Doktorsku disertaciju, s temom: „Zmaj Despot Vuk – mit, istorija, pesma“, odbranila je 11. septembra 2000, na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. U zvanje redovnog profesora izabrana je 2010. U penziju je otišla 1. oktobra 2020, a u januaru 2021. dodeljeno joj je zvanje profesorke emerite. Članica je Upravnog odbora Matice srpske, sekretarka Leksikografskog odeljenja Matice srpske, glavna urednica Leksikona pisaca srpske književnosti i urednica Biblioteke usmene književnosti Matice srpske.
Objavila je13 monografija, među kojima: Zmaj Despot Vuk – mit, istorija, pesma (Novi Sad 2002), Kad je bila kneževa večera (Novi Sad 2009), Usmeno u pisanom (Beograd 2009), Gospođi Alisinoj desnoj nozi (Novi Sad 2012), Zatočnik pete sile: fantastična proza Zorana Živkovića (Novi Sad, Bijelo Polje 2016), Pišem ti priču: refleksi usmene književnosti i tradicionalne kulture u pisanoj književnosti i savremenoj kulturi Srba (Novi Sad 2020) Iza Alisinog ogledala. Tipološki ogledi o fantastičnom romanu za decu (Andrićgrad – Višegrad 2021) i dr.; 5 priređenih knjiga; te preko 300 radova u stručnoj i naučnoj periodici, pre svega iz oblasti izučavanja južnoslovenskog i balkanskog književnog folklora i interdisciplinarnih studija o refleksima tradicionalne usmene književnosti i mitsko-obredne prakse balkanskih naroda u srpskoj i jugoslovenskoj dramaturgiji i pozorištu, kao i jedan broj radova o savremenom urbanom folkloru i fantastici.
Dobitnica je više nagrada među kojima su: Zlatna povelja srpske književnosti, iz fonda Aleksandra Arnautovića za ukupan rad (2009); Sterijina nagrada za teatrologiju „Jovan Hristić“, za knjigu Kad je bila kneževa večera (2009); Nagrada „Sima Cucić“, koju dodeljuje Banatski kulturni centar, za najbolje delo iz oblasti izučavanja književnosti za decu, za knjigu Gospođi Alisinoj desnoj nozi (2013); Nagrada „Đorđe Jovanović“ za najbolje delo iz oblasti književne kritike i esejistike za knjigu Pišem ti priču, koju dodeljuje Biblioteka „Đorđe Jovanović“; Nagrada Vukove zadužbine za nauku, za knjigu Pišem ti priču, 2020; Nagrada Zlatna knjiga Biblioteka Matice srpske, 2022. LJiljani Pešikan-LJuštanović posvećen je zbornik radova „LJiljana Pešikan-LJuštanović – strast čitanja” (Novi Sad 2022) koji je objavljen u izdanju Biblioteke Matice srpske.